Ga à Bloc: een gids voor buitenlandse fietstermen
Een les in de kleurrijke taal van renners over de hele wereld.
Een paar jaar geleden reed ik een wedstrijd in Zuid-Frankrijk. Het was een lange, warme, heuvelachtige dag en ik moest nodig plassen.
Ondanks het grote peloton dat ik kon volgen, wist ik niet precies waar we naartoe gingen: een dal in of heuvelop? Ik wilde er zeker van zijn dat mijn blaas voor de heuvels leeg was, dus gebruikte ik een van de handige zinnen die ik had opgepakt tijdens het rijden tussen de Fransen. Ik vroeg een renner naast me of we rechtdoor gingen “Tout à droite?” Hij keek me aan, uitgeput, en reageerde kort met “Non,” in een toon en uitdrukking dat eerder een afwijzing van mijn vraag was dan een echt antwoord.
Dus ik vroeg een andere renner – die mij compleet negeerde. De volgende haalde zijn schouders op. Ik probeerde het bij nog een andere renner. Mijn stem werd iets luider – in de hoop dat ze mij beter zouden begrijpen. Ik had nog steeds geen antwoord toen het tempo omhoog ging en ik besefte dat er geen geschikte toiletstop ging komen. Verward door de manier waarop de renners op mij reageerden, deed ik mijn hoofd omlaag en reed ik de tocht uit.
Later kwam ik erachter dat ik had moeten vragen “Tout droit?” Want wat ik tegen de renners had gebulderd was Frans voor “alles naar rechts,” wat in wielerjargon betekent “zo hard als we kunnen.” (De ketting zit dan zo ver mogelijk naar rechts om het tandwiel en de cassette waardoor je in de zwaarste versnelling trapt.) De renners dachten dus dat ik ze vertelde dat ons tempo te laag lag en dat we volle bak moesten gaan. Geen wonder dat ze allemaal geïrriteerd raakten.
De taal van het fietsen is een internationale verzameling, van “dropping the hammer” tot “domestique,” en een van de voordelen van het zijn van een fietser is dat je kunt communiceren in suggestieve zinnen. Maar zoals mijn ervaring leert, kunnen de details het verschil maken. Dit zijn de 10 meest bruikbare termen – met advies over wanneer en hoe je ze gebruikt.
In Bagnomaria (au bain marie)
In Bagnomaria (au bain marie): Italiaans voor alleen gevangen tussen twee groepen. Het beeld verwijst naar een kom opgehangen boven of geplaatst in een pan met kokend water waarin je wat warm maakt – ze denken ook altijd aan eten, die Italianen.
Zeg: in ban-yo-ma-ria
Fare il buco (maak het gat)
Fare il buco (maak het gat): Italiaans voor wanneer je het peloton aanvoert en jezelf laat terugzakken, waardoor iemand anders jouw plek moet opvullen – omdat je te kapot bent om nog aan de groepsinspanning bij te dragen of omdat je uit tactische overwegingen energie wil besparen voor later.
Zeg: far-ray eel boo-koh
La fuga (de vlucht)
La fuga (de vlucht): een heerlijke kleurrijke Italiaanse term voor een ontsnapping. (Voorzichtig met het gebruik van deze term in meertalige groepen – in het Spaans betekent la fuga ‘de lek’, wat allerlei verwarring kan veroorzaken.)
Zeg: la foo-gah
Faire l’élastique (maak het elastiek)
Faire l’élastique (maak het elastiek): In het Nederlands zeggen we wanneer renners moeite hebben om de groep bij te blijven dat ze aan het elastiek hangen. Deze Franse uitdrukking looft de veerkracht eerder dan dat het een veroordeling is en verwijst naar de dappere strijd om te blijven hangen, wanneer de rijder herhaaldelijk een gat laat vallen en weer terugkrabbelt naar de groep.
Zeg: fair lee-las-tieq
À bloc (blokkeren)
À bloc (blokkeren): een ander veelvoorkomende Franse term voor grootse inspanningen en niet harder kunnen dan dat. Helemaal maximaal.
Zeg: ah block
Altijd al willen weten waar de beste beklimmingen zijn in bij onze zuiderburen? Lees hier meer over de zwaardere beklimmingen in Frankrijk!
Bidon au miel (bidon met honing)
Bidon au miel (bidon met honing): Deze Franse term ken je misschien als de zogenaamde sticky bottle of plakbidon – wanneer een renner een bidon van de ploegleider krijgt aangereikt en net iets te lang blijft hangen. Het is een algemene term geworden voor het krijgen van een duwtje of lift op momenten dat je het nodig hebt.
Zeg: Bie-don oh mie-ell
Cento per cento (honderd procent)
Cento per cento (honderd procent): de Italiaanse versie die vol gas betekend.
Zeg: sjento pehr sjento
Benieuwd op welke Italiaanse bergen je Cento per Cento kan gaan? Lees dan hier over de zwaardere beklimmingen in Italië!
El gancho (de haak)
El gancho (de haak): Spaans voor aan je grenzen zitten – de keren dat wanneer het tempo wordt opgevoerd, je niet meekunt. Een renner in deze staat leunt ver vooruit happend naar adem en doet denken aan een vis die aan een haak het water uit wordt getrokken. Hetzelfde betekent al gancio in het Italiaans, hoewel dat verwijst naar vlees dat in een slachthuis hangt.
Zeg: ell gan-tjoh
Échappée bidon (bidon ontsnapping)
Échappée bidon (bidon ontsnapping): Afgezien van het beeld van renners die rustig aan hun bidon nippen terwijl anderen aanvallen, is uit de letterlijke vertaling weinig af te leiden in het Nederlands. Het gaat om een ontsnapping waarbij het min of meer is toegestaan om te ontsnappen omdat niemand bang is dat de renners voorblijven – vaak om een team de kans te geven wat meer televisietijd te geven of om lokale renners voorop te laten rijden in eigen stad en hun familie trots te maken.
Zeg: eesh-a-pee bie-don
Un coup de bordure (een duw in de goot)
Un coup de bordure (een duw in de goot): wanneer een zijwind renners dwingt een waaier over de weg te vormen om beschutting te zoeken, kan iemand vast komen te zitten achter een renner in plaats van de beschutte plaats ernaast. Deze karakteristieke Franse uitdrukking bevat een gevoel van boosheid als een renner vast komt te zitten.
Zeg: un cop de borr-duurr
Vertaling: Lysnne Wilkens
Meer van Bicycling
Welke bandenspanning voor je gravelbike?
Welke bandenspanning voor je mountainbike?
Welke bandenspanning gebruik je voor je racefiets?
Hoe fiets je samen met een langzamer fietsmaatje?
