Fiets mee in de trein? Dat kan beter

Er is grote behoefte aan meer fietsplaatsen en betere voorzieningen voor fietsen in de trein, blijkt uit een enquête van de Fietsersbond onder 3.073 respondenten. Voor veel reizigers is de combinatie van fiets in de trein een flexibele en duurzame keuze. Zo reist 78% met de fiets in de trein voor fietstochten met een ander eindpunt, en geeft 73% de voorkeur aan het meenemen van de eigen fiets. Een tekort aan fietsplaatsen in de trein en ongemak op perrons houdt reizigers echter tegen. 'Ik denk dat de NS geen idee heeft van de behoefte aan deze service,' aldus een respondent.

Ook wij nemen regelmatig onze racefiets of gravelbike mee in de trein, om eens een keer andere routes te fietsen. Het behoort zelfs tot onze 11 leukste route-tips voor de racefiets of gravelbike. Zo namen we al eens de trein naar Oostende, om te starten aan de Transbelgian bikepacking route, één van drie prachtige bikepacking routes in Nederland en België.

Fiets en trein: ideaal maar lastig

Hoewel de combinatie van fiets in de trein door veel reizigers wordt gezien als een ideale manier om flexibel en duurzaam te reizen, ervaren zij vaak belemmeringen. Naast het tekort aan fietsplaatsen wijzen respondenten op onduidelijke informatie en gedoe bij het meenemen van de fiets in de trein. 'De fiets mee in de trein moet in deze tijd de standaard zijn. Maar door het tekort aan plekken en het gedoe weet je nooit zeker of je mee kunt,' zegt een reiziger.

Ook onder de mensen die niet kiezen voor de fiets-treincombinatie worden dezelfde problemen genoemd. Bijna 50% geeft aan dat het tekort aan fietsplaatsen hen tegenhoudt, terwijl anderen wijzen op ongemakken zoals slecht toegankelijke perrons of de kosten. Een respondent vat het samen: 'Voor het milieu en mijn gezondheid zou ik graag mijn fiets meenemen, maar door de beperkingen en hoge kosten kies ik vaak voor een andere optie.'

10 aanbevelingen Fietsersbond

De Fietsersbond doet tien concrete aanbevelingen om de fiets-treincombinatie aantrekkelijker en toegankelijker te maken. Enkele adviezen:

• Denk aan creatieve oplossingen: fietshaken en speciale wagons
  Respondenten stuurden tal van foto's uit het buitenland met voorbeelden van fietswagons en fietshaken. Breid het aantal plekken in nieuw en bestaand treinmaterieel uit en overweeg speciale fietswagons, zoals in Duitsland. Voor sportieve fietsers zijn fietshaken een praktische en efficiënte oplossing.
• Verbeter informatie over fietsplaatsen
  Respondenten geven aan vaak niet te weten waar fietsplaatsen zich bevinden, waardoor ze het hele perron over moeten rennen met hun fiets. Zorg voor markeringen en informatie op perrons en in treinen, zodat fietsers weten waar ze moeten instappen. Duidelijke informatie kan ook zorgen voor meer begrip bij medereizigers.
• Zorg voor fietsvriendelijke stations
  Herstel defecte liften sneller en plaats standaard fietsgoten op de trappen naar de perrons. Alleen een lift is niet genoeg.
• Fietsen mee bij vervangend busvervoer
  Maak afspraken met busmaatschappijen om fietsen mee te nemen bij treinuitval. De fietsaanhanger die in de zomer in Leeuwarden werd ingezet, is een goed voorbeeld.
• Flexibiliteit in spitstijden voor fietsers
  De Fietsersbond vraagt de definitie van spitstijden voor de fiets te heroverwegen. Laat het moment van inchecken gelden en niet de gehele tijdsduur van de reis.
• Verhoog de prijs van Fietskaart dal niet
  Sommige respondenten geven aan de prijs van het fietskaartje te hoog te vinden en de voorkeur te hebben voor een prijs afhankelijk van de afstand. De Fietsersbond waardeert de eenvoud van het uniforme tarief, maar raadt aan om de komende jaren geen verdere verhoging van de prijs door te voeren.

Om de resultaten van het onderzoek en de voorgestelde verbeteringen te bespreken met NS, Prorail en andere consumentenorganisaties, organiseert het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (Locov) begin 2025 een themasessie. 'Met de voorgestelde aanpassingen kan de NS fietsers beter faciliteren en hen stimuleren om vaker voor deze duurzame reisoptie te kiezen,' aldus Wim Bot, beleidsadviseur van de Fietsersbond.

Eerder onderzoek

In 2023 publiceerde de Fietsersbond een rapport met suggesties om de capaciteit voor fietsen in treinen uit te breiden. Toen al werden fietshaken en het verwijderen van klapstoeltjes als oplossingen genoemd, maar NS wilde deze optie helaas niet verder onderzoeken. De enquête benadrukt opnieuw dat er een dringende vraag is naar oplossingen.

Lees het volledige rapport via: fietsersbond.nl/fietsentrein. De enquête is gedeeld en ondersteund door Rover, Fietsplatform en wielersportbond NTFU.