Dit is waarom elektronisch schakelen op je racefiets zo fijn is

Racefiets groepsets met elektronisch schakelen

Als het gaat om de groepset van je racefiets, heb je grofweg drie keuzes: Shimano, SRAM of Campagnolo. Alle drie merken hebben tegenwoordig een elektronische groepset in het assortiment, we lopen ze samen met je door. Naast deze drie grote merken zijn er ook nog een aantal kleinere (veelal onbekende Aziatische) merken die een poging doen om voet aan de grond te krijgen in de markt. Zodra we die kunnen testen, zullen we dat zeker niet nalaten.

Elektronisch schakelen met Shimano Di2

Kies je voor elektronisch schakelen van Shimano, dan kom je automatisch uit bij een Di2-groepset. Di2 staat voor Digital Integrated Intelligence, een dure term voor een technisch snufje. Di2 is tegenwoordig beschikbaar bij de high-end groep Dura-Ace, de meestgebruikte groep Ultegra en de middenklasse groep 105. En die laatste is indrukwekkend goed, zo kan je lezen in onze review van Shimano 105 Di2.

Tekst gaat verder onder afbeelding 

© Sander Jansen

De Shimano 105 Di2 groepset schakelt uitstekend voor een betaalbare prijs.

Schakelen met Shimano Di2 is semi-draadloos: tussen de rem/schakelgrepen op je stuur en de derailleur zit geen kabel, maar tussen de accu (verstopt in de zitbuis van je frame) en de derailleurs loopt nog wel een kabeltje. Beide shifters van Shimano hebben twee knoppen: de linkershifter gebruik je voor de voorderailleur, de rechter voor de achterderailleur.

Er zit één accu in voor het hele systeem en deze kan je niet van je fiets halen. Je zult bij het opladen van de accu dus altijd je fiets in de buurt van een stopcontact moeten hebben. Volgens Shimano (en ook op basis van onze eigen ervaringen) kan je met een volle accu ongeveer 1000 km fietsen, voordat je de accu weer moet opladen. Mocht je vergeten zijn om op te laden, dan zit het systeem zo in elkaar dat eerst je voorderailleur stopt met schakelen en je achterderailleur nog zo'n 250km aan batterijcapaciteit overhoudt.

Lees ook: Dit zijn de verschillende groepsets van Shimano voor de racefiets

Elektronisch schakelen met SRAM AXS

Kies je voor een groepset van SRAM en wil je dat deze elektronisch is, dan kies je altijd voor de AXS toevoeging. Sinds vorig jaar zijn alle weg/gravelgroepen van SRAM elektronisch, waaronder ook de zeer betaalbare Apex AXS groep. Diezelfde Apex groep is ook nog wel mechanisch verkrijgbaar, maar voor de meer hoogwaardige groepen Rival, Force en Red is alleen de elektronische variant nog beschikbaar.

Tekst gaat verder onder afbeelding 

© Sander Jansen

De vorig jaar gelanceerde nieuwe SRAM Red AXS groepset kreeg een volledig nieuwe vorm remgreep.

Waar SRAM afwijkt van Shimano is in het volledig draadloze systeem. Elke derailleur heeft een eigen accu, die op de derailleur bevestigd zit. Deze kan je eenvoudig loskoppelen om binnen in je huis op te laden, of te wisselen met een reeds volle accu. Ook kan je de accu's onderling wisselen, zodat je onderweg, wanneer er eentje leeg is, altijd nog kunt wisselen. De accuduur van de SRAM accu zou vergelijkbaar moeten zijn met Shimano, maar in onze ervaring is dit toch wel iets korter.

Een ander verschil met Shimano, is dat SRAM op beide shifters slechts één knop heeft. Om lichter te schakelen op je achterderailleur, gebruik je de knop op de linkershifter, om zwaarder te gaan de rechter. Wil je het voorblad wisselen, dan druk je beide knoppen tegelijk in. Overigens kan je al deze instellingen ook personaliseren. Voordeel van één knop per shifter: het werkt ook goed met dikke handschoenen aan.

Elektronisch schakelen met Campagnolo EPS

De Italianen van Campagnolo lijken de slag om de groepsets voor racefietsen nogal gemist te hebben de laatste jaren. Niet alleen zien we ze niet meer terug in de WorldTour, ook fietsamateurs lijken steeds minder vaak voor Campagnolo te kiezen. Dat zal niet in de laatste plaats komen door het feit dat Campagnolo slechts één elektronische groepset heeft: Campagnolo Super Record EPS. Deze 12-speed groep is prachtig om te zien en werkt net als Shimano en SRAM uitstekend, maar is wel prijzig in aanschaf.

Voordelen van elektronisch schakelen op je racefiets

Veel fietsers en volgers van ons platform stellen nogal eens vraagtekens bij het gebruik van een elektronische groepset. Vaak gehoorde opmerking is dat een mechanische groepset net zo goed werkt en een stuk minder duur is. Dat is wat ons betreft deels waar. De prijzen van een elektronische groepset zijn de laatste jaren flink gedaald, zeker met de komst van SRAM Apex AXS en Shimano 105 Di2. Een mechanische groep is nog altijd iets goedkoper, maar de verschillen worden kleiner.

En dat een mechanische groepset net zo goed werkt? Misschien wel als alles perfect is afgesteld en de binnenkabels soepel door de buitenkabels lopen. Maar heel vaak is dit niet het geval en zal er met mechanisch schakelen altijd net wat meer moeite gedaan moeten worden om te schakelen. Je moet sowieso de hendel verder omhalen om lichter te schakelen en dat is nu net dat ontzettend fijne van elektronisch schakelen: het gaat met een zeer licht klikje op de knop. Daarnaast slijten elektronische leidingen niet – daardoor hoeven ze niet te worden vervangen zoals mechanische kabels.

Met een elektronische groepset schakel je verbluffend snel, altijd nauwkeurig en heel intuïtief met de knopjes op de shifters, die je slechts heel licht hoeft in te drukken. Je schakelt met één simpele druk op de knop en het werkt. Of je nu aan wilt pikken bij een demarrage tijdens een koers, onder druk naar het grote blad schakelt om de afdaling in te knallen of je lichtste kransje wil gebruiken om naar het topje van de Keutenberg wil vliegen. Het werkt, altijd.

Tekst gaat verder onder afbeelding

© Sander Jansen

SRAM vs. SRAM is dé strijd van de groepsets

Daarnaast zorgt het systeem er ook voor dat de voorderailleur automatisch 'meetrimt' als je achteraan helemaal naar links of rechts schakelt, zodat je ketting niet tegen de voorderailleur loopt. Ook kan je de functies van de knoppen aanpassen naar je wensen. Daarnaast heeft SRAM ook de mogelijkheid om extra draadloze 'bonus buttons' te plaatsen, overal op je stuur. Zo kan je ook schakelen als je midden op het stuur aan het klimmen bent, of tijdens een sprint in de beugel.

Nadelen van elektronisch schakelen op je racefiets

Uit de discussie tussen onze redactieleden, die in de loop der jaren al tientallen fietsen met elektronisch schakelen hebben getest, kwamen we eigenlijk maar tot één nadeel aan een elektronische groepset: het opladen. Niets menselijks is ons vreemd, dus ook ons overkomt het nog wel eens dat we met een lege batterij op de fiets zitten. Niet ideaal als je nog een eind naar huis moet. Zoals gezegd ondervangt SRAM het al enigszins door beide accu's onderling te kunnen wisselen en kan je met Shimano altijd de achterderailleur nog wat langer gebruiken. Ook kan je elke hierboven genoemde groepset koppelen aan je GPS computer waar je de status van de accu kunt zien, maar toch gebeurt het iedereen een keer.

Weegt dat nadeel op tegen de voordelen? Absoluut niet! Elektronisch schakelen is here to stay en wij willen nooit meer anders. Zoals Henk Zuidema, eigenaar van Mechanieker Zwolle, onlangs al meldde in ons blad: 'Eigenlijk zou je het gewoon moeten proberen, dan weet ik zeker dat je nooit meer terug wilt. Zó soepel en altijd ráák.’