Shimano Ultegra R8100 - nieuw, sneller en efficienter.

Vorige maand waren we op uitnodiging van Shimano in de Pyreneeën. We bekeken, voelden, ervaarden de nieuwe Shimano Dura-Ace R9200. We klapperden met onze oren toen bleek dat Shimano in dezelfde vaart óók met Shimano Ultegra R8100 op de proppen komt. Hier lees je er alles over.

Waar we aan de voet van Luz Ardiden de mogelijkheid kregen om uitgebreid met Dura-Ace te fietsen, moesten we het wat Ultegra betreft met een presentatie doen. Onze eigen ervaringen zullen dus later volgen.

Dit moet je weten over de nieuwe Shimano Ultega R8100 groepset

• Het krijgt hetzelfde competitieve 'DNA' en dezelfde technologie als Dura-Ace R9200;
• De Ultegra R8100 groepset wordt 12 speed met Di2 draadloze shifters en snellere derailleurs;
• Voor het eerste komt er ook op Ultegra level een dubbelzijdige vermogensmeter (ingebouwd in de cranks) én full-carbon tubeless disc wielen.

Waar de nieuwe Dura-Ace is ontworpen voor diegenen die op zoek zijn naar elk mogelijk competitief voordeel, is de nieuwe Ultegra gericht fanatiekelingen die willen dat het nooit aan hun spullen ligt, maar waarbij niet het niveau van de profs gehaald hoeft te worden. De R8100 serie deelt hetzelfde DNA als de R9200 serie en moet ongelooflijke prestaties in alle functies bieden.

Voor onze ervaringen, de uitgebreide video en het artikel over Shimano Dura-Ace, lees je dit artikel.

Ultegra ontwikkelingen kunnen, net als Dura-Ace, worden onderverdeeld in vijf ontwikkelingsgebieden: schakelplatform, Control Interface, remsysteem, aandrijfsysteem en wielsysteem. Laten we deze gebieden eens één voor één doornemen:

Ultegra schakelplatform

Ultegra R8100 deelt hetzelfde herziene Di2 platform als Dura-Ace R9200 om de schakelsnelheid te verbeteren en tegelijkertijd de verbinding met de derailleurs draadloos te maken en nog steeds absolute betrouwbaarheid te kunnen garanderen.

De nieuwe Dura-Ace en de nieuwe Ultegra delen hetzelfde platform zodat ook Ultegra gebruikers profiteren van:

• Hetzelfde nieuwe Di2 platform dat het aandrijfontwerp in de derailleurs verbetert, (d.w.z. de bewegingstijd tussen de aandrijving en de versnellingsmechanismen) en de overbrengingsprestaties verbeterd om Shimano’s snelste schakelprestaties ooit mogelijk te maken. Dit resulteert in een daling van 58% van de bedieningstijd van de achterderailleur en een daling van 45% van de bedieningstijd van de voorderailleur ten opzichte van de vorige Dura-Ace RD-R9150 achterderailleur.

• Absolute betrouwbaarheid van een bedrade verbinding waar dat zinvol is. Nieuwe SD-300 kabels met een kleine diameter verbinden de Di2 batterij (BT-DN300) met de voorderailleur (FD-R8150) en de achterderailleur (RD-R8150). Eén interne batterij zorgt voor een eenvoudige oplaadoplossing en garandeert een stabiele verbinding met een hoog voltage met de derailleurs, wat bijdraagt aan Shimano’s snelste schakelprestaties ooit. Tests tonen aan dat de BT-DN300 batterij 1.000 km meegaat tussen oplaadbeurten. De STI shifters worden gevoed door CR1632 knoopcelbatterijen die ongeveer 1,5 tot 2 jaar meegaan.

• Een eigen chipcircuit met hoge veiligheid, snelle verwerking en laag stroomverbruik, waardoor de kans op een storing van externe apparaten aanzienlijk wordt verkleind.

• De nieuwe Ultegra achterderailleur is nu het punt waar het systeem wordt opgeladen (vervangt Shimano’s SM-BCR2 lader) en het zorgt voor de draadloze verbinding met de STI shifters en andere apparaten van derden (vervangt de EW-WU111 draadloze unit). Daarnaast biedt het geïntegreerde ontwerp het bedieningspunt waarmee de Di2-bediening en de Synchronized Shifting-modi kunnen worden gewijzigd, ter vervanging van de vorige Junction-A-knop (SM-RS910) op het stuur of in het frame.

Het verschil tussen de Ultegra derailleurs en de Dura-Ace derailleurs zit hem in de constructie. De Dura-Ace R9200 voor- en achterderailleurs wegen respectievelijk 96 gram en 215 gram, versus Ultegra R8100 110 gram en 262 gram, wat resulteert in een gecombineerd verschil van 61 gram.

Ultegra Control Interface

Voor klimmen, sprinten of tijdritten heeft Shimano Ultegra comfort, looks en aerodynamische voordelen in balans gebracht met een heel fijne ergonomie is precies lijkt op Dura-Ace.

De nieuwe 2x12-speed draadloze hydraulische schijfremshifters (ST-R8170) zijn nu uitgerust met van een verhoogd bovendeel met een lichte kromming naar binnen en een groter oppervlak tussen de shifter en het stuur om het comfort en de controle te verbeteren. Dit biedt een betere grip van wijsvinger en duim op de hoods en betere grip met drie vingers achter de remhendel, terwijl ook de afstand tussen de Di2-knoppen op de shifter is verbeterd, zodat de shifters voor opschakelen en terugschakelen beter van elkaar te onderscheiden zijn, vooral met handschoenen of natte vingers.

De shifters werken met een draadloze verbinding, gevoed door CR1632 knoopcelbatterijen. Deze draadloze verbinding zorgt voor een eenvoudige installatieprocedure en er zijn geen schakelkabelpoorten in het frame of stuur meer nodig. Samen met de interne kabelgeleiding zorgt dit voor een mooi opgeruimde cockpit.

De (ST-R8170) shifters zijn compatibel met de nieuwe remote shifterknoppen. De sprint (SW-R801-S) of klimshifter (SW-R801-T) van Shimano kunnen worden gebruikt met een klemband of met een specifieke poort in het stuur worden geïntegreerd, zoals bij het nieuwe PRO Vibe Evo stuur die we ook in Frankrijk al mochten bewonderen. Deze nieuwe, compactere satellietshifter-opties worden ofwel aan de drops bevestigd via een 100 mm kabel (SW-RS801-S) of bovenop het stuur via een 260 mm Di2-kabel (SW-RS801-T).

De control interface biedt uiteraard een aantal handig aanpassingsmogelijkheden dankzij een geüpdatete E-TUBE app die nu compatibel is met de Ultegra R8100-serie. Net als bij voorgaande versies, kunnen met het E-TUBE Project versie 4.0.0 voorkeuren zoals Synchronized of Semi-Synchro shifting, Multi-Shift, schakelsnelheid en STI shifter mapping onderweg worden ingesteld. Ook kunnen verbindingen met fietscomputers van derden worden ingesteld om Di2 informatie weer te geven.

Ook hier zijn kleine verschillen in de constructie verantwoordelijk voor een gewichtsverschil van 32 gram tussen Dura-Ace-R9270 shifters (350 gram) en Ultegra ST-R8170 shifters (382 gram).

Het aandrijfsysteem

Ultegra heeft twee nieuwe 12-speed HYPERGLIDE+ cassettes in 11-30 en 11-34 versnellingen. Met name de 11-30 cassette is geoptimaliseerd met een herziening van de ‘sweet spot’ versnellingen tussen de 6de, 7de en 8ste tandwielen om het Shimano kenmerk van soepele en consistente versnellingsstappen te behouden.

De combinatie van snel en schokvrij schakelen dankzij de slimme 'ramped' profielen op de cassettes zorgt voor soepeler schakelen, zelfs onder zware belasting, ongeacht of je in de cassette omhoog of omlaag schakelt. Als dit net zo perfect werk als bij Dura-Ace, reken dan op een snelle, geruisloze en naadloze overgang.

Het resultaat is dat het niet langer nodig is om langzamer te gaan of met je schakelingen een lichte pedaalslag te timen. Dankzij de Ultegra cassettes met HYPERGLIDE+ technologie kunnen rijders nu door een soepeler cadans nog sneller schakelen en is er een betere overgang tussen de versnellingen.

De cassettes worden geleverd met een nieuwe passing van de vrijloopnaaf, die ook achterwaarts compatibel is met Shimano 11-speed freehub bodies, wat betekent dat de nieuwe Ultegra R8100 componenten ook kunnen worden gebruikt op de vorige serie Shimano 11-speed wielen.

Voor het eerst zijn er cranksets verkrijgbaar met de optie van een vermogensmeter. De FC-R8100-P biedt tot 300+ uur rijtijd dankzij een geïntegreerde, waterdichte en oplaadbare Li-ion batterij. Tweezijdige gegevens worden geleverd door Shimano’s gepatenteerde spanningsmeters op beide crankarmen. De vermogensmeters maken gebruik van Bluetooth en ANT+ technologie om gegevens door te geven.

Cranksets met en zonder vermogensmeter zijn leverbaar in 50-34T en 52-36T tandwielcombinaties met crankarmlengtes van 160, 165, 170, 172.5 en 175 mm. De ULTEGRA crankset met vermogensmeter weegt 716 gram, wat een besparing is ten opzichte van het stijvere Dura-Ace vermogensmetercrankstel, met een gewicht van 754 gram.

De aandrijving wordt compleet gemaakt met dezelfde 12-speed ketting die wordt gebruikt op de Shimano XT M8100 serie, wat de voorraadvereisten voor retailers en rijders vereenvoudigt.

Ultegra remsysteem

Shimano’s nieuwe ULTEGRA remonderdelen bieden een nauwkeurig afgestemde controle in de strakkere, snellere en agressieve bochten zoals je die in wielrensituaties tegenkomt. Met de toevoeging van de SERVO WAVE technologie voor de remhendels, overgenomen van Shimano’s MTB en Gravel-remsystemen, hebben rijders een kortere vrije slag en krijgen ze een directe verbinding tussen de remblokken en de remschijven, waardoor meer gedoseerd en langzaam remmen of modulatie van de remmen mogelijk is, wat resulteert in meer snelheid en meer vertrouwen in technische situaties.

Daarnaast is de afname van remgeluiden verbeterd door een 10% bredere remblok en rotortussenruimte en een overstap naar Shimano’s RT-MT800 remschijven. Het resultaat is een stiller systeem, bereikt door een geringere warmtevervorming van de remschijf en kortere tijdelijke interferentie tussen het remblok en de remschijf.

Het onderhoud van de remmen is ook verbeterd. Het is nu mogelijk om de rem te ontluchten zonder de remklauw (BR-R8170) uit het frame te halen, dankzij een seperate ontluchtingspoort en draaiventiel. Een nieuwe trechter en afstandshouder helpen het ontluchtingsproces te verbeteren.

De nieuwe Ultegra remklauwen wegen 282 gram per paar ten opzichte van de Dura-Ace gewicht van 233 gram.

Ultegra wielsysteem

Shimano introduceert voor het eerst een full carbon tubeless schijfremwielenlijn op Ultegra-niveau.

Net als bij de nieuwe Dura-Ace wielen, komen de prestaties voort uit de balans van drie factoren – vermindering van de luchtweerstand zonder in te boeten aan controle, stijfheid van de aandrijfkracht en een lichtgewicht constructie – bij de drie full carbon tubeless opties.

Drie verschillende velghoogtes bieden verschillende prestatievoordelen voor rijders.

• Het C36 (WH-R8170-C36-TL) wiel is gericht op klimmen en is het lichtste wiel met een streefgewicht van 1488 gram per paar (ter vergelijking: DURA-ACE WH-R9270-C36-TL weegt 1.350 gram).

• Het C50 (WH-R8170-C50-TL) wiel is een all-round wiel met een goede balans tussen luchtweerstand, laterale en stabielere rijeigenschappen, periferie, totaalgewicht en controle. De ULTEGRA C50 wordt geleverd met een streefgewicht van 1570 gram per paar (DURA-ACE WH-R9270-C50-TL weegt 1.461 gram).

• Het C60 (WH-R8170-C60-TL) wiel is het meest aerodynamische wiel voor sprints en achtervolgingen op hoge snelheid, gericht op luchtweerstand, laterale stijfheid en stabielere rijeigenschappen. Het ULTEGRA C60 wiel wordt geleverd met een streefgewicht van 1.649 gram per paar (De DURA-ACE WH-R9270-C60-TL weegt 1.609 gram).

Alle nieuwe ULTEGRA wielen hebben hetzelfde velgprofiel als de nieuwe Dura-Ace wielen, met een brede interne velgbreedte van 21 mm. In tegenstelling tot Dura-Ace maken de Ultegra C36, C50 en C60 wielen gebruik van een 1:1 standaard spaakpatroon met 2.0-1.6-2.0 mm spaken voor een lager gewicht.

Ben je nog niet uitgekeken of wil je nóg meer weten? Check dan de website van Shimano.