7 Redenen waarom je moe wakker wordt

'SAD' is niet alleen de emotie die je kunt ervaren nu de zomer weer voorbij is, het is ook de afkorting van Seasonal Affective Disorder. Dit verschijnsel zorgt ervoor dat je bij wisselingen van seizoenen last kunt krijgen van een vermoeid gevoel. Zeker in het najaar hoor je steeds meer mensen over vermoeidheid. Maar is de seizoensverandering de enige reden dat je moe wakker wordt?

Hoe heb jij geslapen?

Denk je een goede nachtrust te hebben gehad, en toch word je nog moe wakker. Soms heb je het idee dat je aan een stuk door geslapen hebt, of herinner je je op een enkel toiletbezoek na niet dat je ‘s nachts wakker bent geweest. En toch slaap je het liefst nog een paar uur door wanneer de wekker gaat. Herkenbaar? Hier zijn 7 redenen waarom je moe wakker kunt worden.

1. Droge keel? Dan snurk je misschien wel…

Ben je wakker geworden met een droge keel of hoofdpijn? Dat kan door de geluiden komen die je toch echt zelf hebt gemaakt - het zou kunnen dat je snurkt. Dit kan gebeuren doordat de doorgang van je neus smaller wordt of zelfs blokkeert, waardoor de lucht er niet meer door kan.

Gelukkig zijn veel oorzaken van snurken tijdelijk en zijn er voor sommige ook snelle oplossingen. Bij een verkoudheid bijvoorbeeld zorgt de ontsteking in je neus ervoor dat je een verminderde luchtstroom hebt, waardoor je kan gaan snurken. Een warme douche voordat je gaat slapen en hierbij de stoom van de douche goed inademen kan hier al verlichting geven. Dit zorgt er niet voor dat de verkoudheid sneller overgaat, maar wel dat je tijdelijk iets minder snot in je neus hebt, waardoor je klachten even verminderen.

Douche je liever niet in de avond? Dan kun je ook voor stomen kiezen. Hierbij hang je met je hoofd boven een bak heet water. Het beste resultaat haal je door dit drie keer per dag een kwartiertje te doen. Maak het water niet te heet, 60 graden is de max. Geen tijd om dit te doen? Fiets dan even langs de apotheek voor een neusspray. Neussprays met zout kunnen helpen je klachten te verminderen en zijn zonder recept verkrijgbaar in de apotheek.

Andere oorzaken van snurken zijn overgewicht, hormonale schommelingen en alcohol. Bij deze laatste ontspannen je spieren waardoor ze de opening naar je neus niet goed open houden. Wanneer je erg veel last hebt van een droge keel in de ochtend kan het een goede test zijn om de alcohol even te laten staan.

2. Niet uitgerust? Misschien was het een nachtmerrie

Onze slaap bestaat uit drie fases - licht, diep en de droomfase - van in totaal ongeveer 90 minuten. Wanneer je veel stress ervaart kan de droomfase nogal intens zijn met nare dromen. ‘Je hersenen moeten ergens de tijd hebben om over dingen na te denken,’ zegt dokter Lindsay Browning, psychologe en slaapexpert. ‘Wanneer je je hersenen daar overdag geen tijd voor geeft, doen je hersenen dit voor je in de nacht.’ Het positieve aan dit probleem? Een goed gesprek over je problemen met een goede vriend of vriendin kan hier de oplossing zijn voor een goede nachtrust. Gelijk een goed moment om weer even bij te praten!

3. Slaapverlamming

Heb je weleens ervaren dat je niet meer kan praten of bewegen terwijl je wakker werd midden in de nacht? Dit heftige gevoel kan heel beangstigend zijn, en is het gevolg van slaapverlamming.

Slaapverlamming komt veel voor, ongeveer 40 procent van ons ervaart het weleens. Vaak begint het in je tienerjaren, maar bij een depressie, angst, bipolaire stoornis of een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en bij narcolepsie komt slaapverlamming vaker voor.

Gelukkig is er een aantal dingen die je kunt doen om dit tegen te gaan, waaronder zorgen voor genoeg slaap, stress verminderen en voldoende bewegen. Dit zorgt er niet alleen voor dat je meer uit je nachtrust haalt, het is ook nog eens heel gezond! Ook het vermijden van grote maaltijden, koffie en alcohol vlak voor het slapen kunnen ervoor zorgen dat jij weer rustig kunt slapen.

Werken deze methodes niet? Dan kan het verstandig zijn even langs de huisarts te gaan, hij of zij kan dan kijken of de slaapverlamming onderdeel is van een groter probleem waarbij medicijnen kunnen helpen.

4. Lekker warm onder de dekens? Zorg dat je niet gaat zweten

Hoe fijn het soms ook is om lekker warm onder de dekens te kruipen als het buiten kouder wordt, niemand vindt het fijn om ‘s ochtends helemaal bezweet wakker te worden.

‘Wanneer we in slaap vallen daalt onze lichaamstemperatuur vanzelf met een graad of twee,’ legt dokter Browning uit. ‘Als het buiten te warm is, je lichaam zelf warmte blijft genereren of als je in een kamer bent waarbij de temperatuur net zo hoog is als jouw lichaamstemperatuur voor je gaat slapen, dan is het voor je lichaam moeilijker om de temperatuur te laten dalen.’

Het kan dus verstandig zijn dat extra fleecedekentje even in de kast te laten liggen. Andere oplossingen zijn om een ventilator in je kamer te zetten, of lichte dekens te gebruiken, zoals bijvoorbeeld dekens van katoen.

Het vermijden van grote maaltijden vlak voor het slapen kan ook hier helpen bij het verminderen van nachtelijk zweten, zegt Browning. Dit geldt ook voor scherp eten, het effect hiervan kan namelijk tot in de nacht doorwerken.

5. Gebroken nachtrust door stuiptrekkingen in je benen?

Val je bijna in slaap, schrik je weer helemaal op door een spontane schok in je been. Als dit jou ook wel eens is overkomen, ben je zeker niet de enige.

Browning vertelt dat dit vaker gebeurd bij het in slaap vallen. ‘Je lichaam maakt hormonen aan die je compleet verlammen - anders zou je in je slaap je dromen kunnen gaan uitvoeren’.

Wanneer deze verlamming begint is je brein soms nog wel wakker. Je hersenen checken of je inderdaad in slaap bent gevallen door je kort weer wakker te maken. Dit resulteert in een stuiptrekking in je been, waardoor jij dan weer wakker wordt. Het is in ieder geval effectief, want je brein heeft nu een duidelijk antwoord.

Helaas is er niet veel wat je hieraan kan doen, vertelt Browning. Het enige waardoor het minder kan worden is door je stresslevel wat omlaag te brengen.

6. Hoofdpijn bij het wakker worden? Check of je aan het tandenknarsen was

Ook hier speelt stress weer een grote rol, want stress kan ervoor zorgen dat onze schouders, nek-, en kaakspieren zich aanspannen. En juist deze spanningen kunnen ervoor zorgen dat je gaat tandenknarsen. Wanneer je wakker wordt met hoofdpijn en pijn in je kaak is de kans groot dat dit bij jou het geval is.

‘Het is vaak stress gerelateerd,’ aldus Browning. ‘Maar het kan ook zijn dat het bij jou gewoon zo is.' Vaak kom je er toevallig achter door een bezoekje aan de tandarts, want tandenknarsen kan schade toebrengen aan je tanden.

Gelukkig is dit goed te behandelen. Browning raadt aan om snel actie te ondernemen. ‘Het verstoord niet alleen je slaap, maar je schuurt letterlijk je tanden weg.’ Zowel je tandarts als de apotheek verkopen bitjes die je ‘s nachts kan dragen, waarmee je tandenknarsen voorkomt.

7. Niet wakker geweest en toch moe? Misschien praat of loop je in je slaap

Of je nu hele verhalen vertelt of een wandelingetje door je slaapkamer maakt, ‘deze dingen kunnen gebeuren wanneer je in je diepe slaap bent,’ vertelt Browning. Wanneer de slaapverlamming wegvalt, vervaagt de lijn tussen wakker zijn en slapen voor je lichaam.

Er zijn veel mogelijke oorzaken voor slaapwandelen en praten in je slaap. Zo kan het genetisch zijn, maar ook stress en slaapapneu (een stoornis waardoor je herhaaldelijk even stopt met ademhalen in je slaap) kunnen een rol spelen, net als te weinig slaap.

Om dit te verminderen raadt Browning ons aan om te kijken naar hoeveel slaap je krijgt - slaap je regelmatig voldoende, of heb je door stress eigenlijk net een slaaptekort?

Praten in je slaap kan voor je omgeving erg grappig zijn (tenzij je uren door blijft praten), ‘maar slaapwandelen kan ook heel gevaarlijk zijn.’ laat Browning weten. Zorg er daarom voor dat je voor je gaat slapen al je ramen en deuren goed afsluit. Ook wanneer je slaapkamer in de buurt is van een trap is een traphekje geen slecht idee.

En voor wanneer je niet alleen slaapt is er nog de vraag hoe je het goed gaat maken met je partner wanneer jouw praatjes, snurkgeluiden of stuiptrekkingen jullie beiden een slechte nachtrust heeft bezorgd. Hoe je dit op moet lossen? Misschien een goed idee om daar nog even een nachtje over te slapen…

Bron: Greatist, gezondheidsplein, Arts en Zorg gezondheidscentrum