Lieuwe Westra over angst op de fiets

‘Nog steeds als ik vanaf de fiets een motor zie opdoemen, trekt er een schok door mijn lijf. Oppassen! Dit kan gevaarlijk worden. Die reactie zit nu eenmaal in mijn lijf en gaat er sinds de verschrikkelijke val van de Belg Stig Broeckx waarschijnlijk nooit meer uit. Het gebeurde vlak voor mijn neus in de Belgium Tour van 2016. We hadden net een klim achter de rug en de groep dook met een gangetje van bijna negentig kilometer per uur de afdaling in. Twee begeleidende motorrijders leek dat een goed moment om nog even om het peloton heen te rijden.'

'Ik zag het gewoon fout gaan. Met die snelheden was het gekkenwerk wat ze deden. Even verderop lag de weg bezaaid met gevallen renners. Broeckx was er het ergste aan toe. Hij lag lange tijd in coma en is meer dan anderhalf jaar verder nog steeds aan het revalideren.'

Angst op de fiets

'Voor mij was die valpartij de druppel. Een held op de fiets was ik al nooit geweest, maar sinds ik Broeckx daar zag liggen, was het helemaal drama. Iedere keer dat ik weer een nummer opspeldde kwam die angst terug. Zelfs trainen begon ik eng te vinden. Veel verder dan vijftig kilometer buiten mijn woonplaats Monaco durfde ik niet meer te komen. Stel dat ik ergens in een verlaten afdaling op mijn plaat zou gaan, hoe lang zou het dan duren voor ze me vonden?'

'Na de val van Broeckx reed ik geen wedstrijd meer uit. Alleen maar Did Not Finish’jes achter mijn naam. Bij het uitoefenen van mijn beroep had angst de overhand gekregen, terwijl het ook privé tegenzat. Mijn relatie was uit, ik voelde me eenzaam in Monaco en er speelden zakelijke conflicten: ik raakte in een depressie.'

'De val van Broeckx was het begin van het einde van mijn wielerloopbaan. Ik ging nadenken over alle gevaren onderweg en dat kun je als profrenner niet gebruiken. Je moet niet denken zoals ieder ander mens, maar een knop omzetten. Blind zijn voor de risico’s. Alleen dán kun je topprestaties leveren. Eén remactie uit angst en je verliest zomaar vijftig plaatsen. Als de angst regeert, ben je verloren.'

'Wie prof wil zijn, moet zich erbij neerleggen dat de kans op valpartijen groot is. Iedere koers is het wel ergens wringen geblazen. In Parijs-Roubaix voor de eerste kasseienstrook, in Vlaanderen bij het aanbreken van de heuvelzone en in de Tour voor sprints en allesbepalende cols. Alleen in tijdritten kan er weinig gebeuren. Misschien dat ik daarom wel zo van die discipline hield.'

Door angst stoppen met fietsen

'Door mijn depressie en angst heb ik moeten stoppen met profwielrennen. Inmiddels gaat het goed met me en woon ik met mijn vrouw in Australië. Down Under heb ik ook de liefde voor de fiets weer gevonden. Maar een comeback op het hoogste niveau zal ik niet meer maken. Als prof móest je alle risico’s nemen, als recreant kan ik net zo verstandig zijn als ieder ander. Ik knijp eerder in de remmen en stort me niet in gaatjes die er niet zijn.'

'Aan de andere kant: als ik nu in een afdaling val terwijl ik zestig in plaats van negentig per uur rijd dan doet het nog steeds pijn. En een ongeluk kan overal gebeuren. Mijn oud-ploeggenoot Michele Scarponi overleed tijdens een gewone training. Als er hier tijdens een afdaling ineens een kangoeroe tegen me aanspringt, ben ik er ook geweest. Het noodlot is nooit helemaal af te wenden.’

Lieuwe Westra was profwielrenner bij Vacansoleil en Astana. Hij won twee keer het NK tijdrijden en boekte ritzeges in onder meer Parijs-Nice en het Critérium du Dauphiné. Begin 2017 nam hij afscheid van het peloton.

Dit verhaal verscheen eerder in Bicycling 4 (2018). Wil je meer van dit soort verhalen lezen? Neem dan een abonnement op Bicycling.