Alpe d’HuZes overleeft alles

Voor die ene sterveling die nog nooit van Alpe d’Huzes heeft gehoord, doen we even een stap terug in de tijd. Het is 2006 als zes vrienden een opmerkelijke ambitie uitspreken. Ze willen de legendarische Tour de France-berg Alpe d’Huez, waar iconen als Joop Zoetemelk, Hennie Kuiper, Peter Winnen, Steven Rooks en Gert-Jan Theunisse prachtige triomfen vierden, ook beklimmen. Niet één keer, maar zes keer. Iedereen verklaarde ze voor gek. 

Het getal 6 werd ver doorgevoerd: ze reden op 6-6-2006, 6 keer omhoog, en toeval of niet, uiteindelijk deden er 66 mannen en vrouwen aan mee. Maar zes keer omhoog fietsen was niet het enige doel. Er werd ook een goed doel aan gekoppeld en ze benaderden het KWF, het fonds voor kankerbestrijding. Wieke Janssen, als bestuurslid sinds 2017 verantwoordelijk voor de marketing en communicatie, is uiteraard bekend met de geboorte van het evenement: ‘Meteen vanaf die eerste editie in 2006 is het gaan rollen. En het werd een ongekend succes. Er haakten steeds meer mensen aan, er werd steeds meer geld opgehaald. Met als hoogtepunt de editie van 2012: niet minder dan 8.000 sporters gingen naar boven, er werd dat jaar 32 miljoen opgehaald voor wetenschappelijk kankeronderzoek. Niet normaal.’ 

Wat ging er mis?

Het kon niet op. De Franse berg bezweek bijkans onder het succes van het Nederlandse initiatief. Totdat… Ja, totdat wat eigenlijk? Er verschenen berichten in de krant dat de oprichters zich verrijkt hadden, terwijl Alpe d’HuZes zo stond voor het eigen anti-strijkstok beleid. Wat ging er mis? Wieke: ‘Er zijn achteraf een paar dingen behoorlijk misgegaan. Feitelijk is het evenement zeer snel gegroeid en daar waren het bestuur en de organisatie, bestaande uit allemaal vrijwilligers die het werk er in de avonduren gewoon bij deden, simpelweg niet op berekend. Zo was bijvoorbeeld de hele governance totaal niet op orde voor zoiets groots. Als je als organisatie van ‘scratch’ naar 32 miljoen gaat in zes jaar tijd, dat is natuurlijk waanzin. Alpe d’HuZes, dat aan de borreltafel was bedacht, werd ineens het grootste, sportieve goede doelevenement ooit.’ 

Niet in de laatste plaats omdat kanker zoveel mensen aangaat. Wieke: ‘Ja, dat speelt zeker een rol. Ik denk dat de Alpe (Janssen praat net als voorzitter Erik Jutstra, die later aan het woord komt, continu over ‘de Alpe’ als hij het evenement benoemt, red.) twee unieke dingen heeft. Het is begonnen als een sportief evenement met fondsenwerving erbij. Maar veel meer nog dan het sportieve element en het feit dat er een fonds aanhangt is dat die berg één keer per jaar een plek is waar mensen naartoe komen om te gedenken, te overdenken, mensen te steunen die nu strijden tegen kanker. Liefdevol en saamhorig, met een lach en een traan. Het is daarmee veel breder dan alleen een sportevenement. Het is bovendien niet in Nederland, dus de mensen reizen er fysiek naar toe. Dat is vaak al een belevenis op zich. De reis, de prachtige natuur, boven op een berg, tussen de besneeuwde toppen, de rust, de stilte: zoiets doet iets met je. Bovendien zijn de meeste deelnemers al zes maanden van tevoren aan het trainen en voorbereiden. En druk bezig om geld in te zamelen. Het is ook geen eendagsevenement, zoals de Marathon van Amsterdam, het beslaat een hele week met alle activiteiten eromheen. Alpe d’Huzes is een life changing experience zoals wij zeggen, dat is het ook echt. De saamhorigheid is geweldig, iedereen voelt die energie.’

Te snelle groei

Maar elk voordeel heeft z’n nadeel: kennelijk groeide het event uit z’n te krappe bestuurdersjasje. ‘Zonder meer’, zegt Wieke, terwijl voorzitter Erik na wat fileleed aanschuift aan het tafeltje van Van der Valk in Amersfoort. ‘Kijk, de gedachte leefde: het evenement was zo succesvol, daar moeten we meer mee doen. Op zich een goede gedachte, om Alpe d‘Huzes groter uit te rollen, over verschillende landen, maar dat is nooit van de grond gekomen. En daar is de hele problematiek door ontstaan. Alpe d’Huzes is ontstaan met de gedachte dat alles om niet gebeurt. Geen enkele vrijwilliger krijgt een vergoeding, iedereen betaalt zijn eigen reis, zijn onderkomen, onderhoud aan de fiets, we hebben geen kantoor, geen leaseauto’s en noem maar op. Dat was altijd zo en dat is nog zo. Dat het bestuur van het evenement aan de ene kant heel hard stelt dat er een anti-strijkstokbeleid is en destijds aan de andere kant een voorstel indient bij het KWF, wat overigens alle onderzoekers doen, om de gemaakte kosten ten behoeve van de geplande internationalisatie te compenseren, dat was superonhandig en naïef. Zaken zijn simpelweg boven het hoofd gegroeid. Het ging allemaal te snel, door het enorme succes. De intenties waren goed en er is gelukkig achteraf ook niet gebleken dat er sprake was van zelfverrijking, maar onhandig was het wel. Op zich allemaal best begrijpelijk, maar het kwaad was al wel geschied.’ 

Lees het complete verhaal over Alpe d'Huzes in Bicycling #2, nu te koop in de winkel en in onze webshop.