Dit zijn de belangrijkste gebaren voor tijdens het wielrennen

Wanneer je met een groep gaat fietsen is het belangrijk om rekening met elkaar te houden. Wat jij voor je ziet, ziet diegene achter je hoogstwaarschijnlijk niet. Daarom hebben de renners voorop een grote verantwoordelijkheid om al het naderende gevaar door te geven aan de rest van de groep. Hoe je dat doet lees je hieronder. De verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de voorste renner, het is ook heel belangrijk dat de volgende gebaren doorgegeven worden naar achteren.

Richting aangeven

Deze ben je waarschijnlijk wel gewend van de fietsles die je vroeger kreeg om je fietsexamen te halen. In Nederland is het heel gebruikelijk voor alle fietsers om hun hand uit steken, om zo de richting aan te geven waar ze heen gaan. In de groep is dat niet anders. Degene die voorop rijdt, is vaak ook degene die de route weet en aangeeft welke kant het op gaat. Het gebaar wordt dan overgenomen door de rest van de groep, zodat iedereen weet welke kant je op gaat. De fietsers voorop kunnen nog duidelijker zijn door een zwaaibeweging te maken naar de kant waar de route heen gaat. Zo is het over de helmen heen ook goed te zien. Even 'links' of 'rechts' roepen kan ook geen kwaad.

Paaltje!

In het fietsnetwerk van Nederland staan heel wat paaltjes om bijvoorbeeld autoverkeer te voorkomen of weghelften van elkaar te scheiden. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren voor groepen wielrenners. Alleen de eerste renners zien het paaltje en weten waar die zich bevindt. Daarom is het belangrijk om dit aan te geven met hetzelfde wijzende gebaar als bij een put of gat in de weg. Het wijzen wordt gecombineerd met de kreet 'Paaltje!'. Zo weet iedereen die volgt dat er een paaltje aan zit te komen en waar die zich bevindt. In sommige gevallen staan er twee paaltjes aan beide kanten van de weg, dan wordt er uiteraard twee keer gewezen en waar nodig 'beide kanten!' aan de kreet toegevoegd. Hoe duidelijker, hoe beter in dit geval!

Uitwijken

Deze lijkt veel op het gebaar hierboven. Hierbij beweegt de renner voor je zijn/haar hand in zijwaartse beweging naast zijn rechterheup of achter zijn/haar billen langs. Meestal gebeurt dit met de wijs- en ringvinger of met de volledige vlakke hand. Het lijkt het meest op iemand die een stinkende scheet weg wil wuiven. Dit gebaar is niet bedoeld om de flatulentie van sommige renners te verdoezelen, maar om het uitwijken voor een naderend object aan te geven. Bijvoorbeeld als er een auto deels op het fietspad staat geparkeerd, waarvoor de groep moet uitwijken. Ook wordt dit gebaar veel gebruikt om het uitwijken voor tegenliggers aan te geven. In dat geval wordt er gewuifd met de linkerhand. Dit is een belangrijk gebaar om een botsing te voorkomen.

Overnemen

Er wordt stevig doorgereden en je bevindt je op de tweede rij in het wiel. De renner voor je steekt zijn ellenboog uit en beweegt deze vervolgens naar voren. Wat is er aan de hand? Als iemand dit doet, dan wil hij of zij dat je overneemt. Wanneer er niet aan dit verzoek wordt voldaan zal de renner dezelfde beweging nog een keer maken of zelfs twee keer achter elkaar. Als je dit ziet, dan betekent het dus dat het jouw beurt is op kop. Neem je niet over? Dan is de kans groot dat je de rest van je wielercarrière als 'linkebal' of 'plakker' uitgemaakt zal worden.

De kip

Om een naderend object aan te geven waar de groep overheen moet, zoals een hobbel of verkeersdrempel (vooral in Spanje heb je van die nare kleine rubberen drempels die niet fijn zijn om met snelheid overheen te rijden). Veel renners doen dan een bunny-hop om dit te vermijden. Daarvoor is het wel nodig dat de groep weet dat er een verkeersdrempel aan komt. De voorste renners kunnen dit aangeven door tegelijkertijd hun beide ellenbogen tweemaal van voor naar achter te bewegen. Dit lijkt het meeste op een imitatie van een kip. Sommige renners maken het beeld compleet door ook 'tok tok tok' te roepen, maar dat is voor het duidelijk maken van de naderende verkeersdrempel niet noodzakelijk.

De halve kip

Misschien heb je het al eens eerder meegemaakt; de renner voor je gaat op de pedalen staan en zakt hierdoor een fractie van een seconde terug in snelheid. Op het moment dat jij dicht achter hem of haar rijdt, kan het zo gebeuren dat jullie in elkaar rijden. Om te voorkomen dat je de volgende keer niet meer welkom bent bij de groepsrit, is het goed om te weten hoe je kan laten weten aan de mensen achter je dat je even gaat staan. Doe dan de halve kip. Dat is dezelfde beweging zoals we eerder beschreven, maar dan een enkele keer.

Vaart minderen

De voorste renners hebben beter overzicht en kunnen anticiperen op wat er ver voor de groep gebeurt. Als ze een gevaarlijke situatie naderen, bewegen ze de vlakke hand, horizontaal gehouden, op en neer op kniehoogte. Dit is een teken voor de groep om snelheid te minderen. Er wordt niet gestopt, maar er nadert bijvoorbeeld een wegversmalling of er is veel verkeer op de weg.

Wijzen

Grote kans dat wanneer je in een groep over de weg of op het fietspad fietst, je gaten in het wegdek of gladde putdeksels tegenkomt. Om te voorkomen dat er iemand door dit gat rijdt, of uitglijdt over die putdeksel, wordt dit aangegeven door te wijzen naar het object dat vermeden moet worden. De voorsten zullen dit als eerste doen, zodat de rest kan ontwijken en het gebaar over kunnen nemen.

Draaien

Dit is een handgebaar voor de gevorderden onder ons. Deze vergt veel skill en komt niet vaak voor. Wanneer het tempo hoog ligt in de groep en niet iedereen zijn kopbeurt goed uitvoert of helemaal niet op kop komt, kan het zo zijn dat een aantal renners zich daaraan gaan ergeren. Als deze geërgerde renner van kop gaat, kijkt hij achterom en maakt een draaiende beweging met zijn wijsvinger. Hiermee wordt aangegeven dat het belangrijk is dat de groep gaat ‘draaien’ en iedereen even op kop komt. Zo blijft het tempo hoog en werkt de groep samen. Dit gebaar zie je vaak in koersscenario’s en zelden bij ‘social rides’.

Ho is stop

Om aan te geven dat de groep gaat stoppen, steekt de renner vooraan de hand in de lucht. Dit wordt dan overgenomen door de rest van de groep, zodat iedereen weet dat er wordt gestopt. Een beetje zoals je alarmlichten aanzetten bij een plotseling ontstane file.

Bonus: de kreten

In een groep wielrenners wordt vaak het een en ander geschreeuwd. Dit lijkt in het begin onaardig, maar toch heeft het een hele sociale functie. Met al dat windgeruis en relatief hoge snelheid is het lastig om elkaar in de groep goed te verstaan. Daarom worden een aantal signalen versterkt met een kreet. Zo kwam al het 'Paaltje!' aan bod, maar ook een tegenligger wordt vaak verwelkomt met het woord 'Tegen!' Dit lijkt dan voor de andere weggebruikers heel asociaal, een groep fietsers die naar hen schreeuwt, maar voor de tegenliggers is het maar beter dat hun komst wordt aangekondigd. Door dit te roepen weet iedereen dat er een tegenligger nadert. Zo voorkom je botsingen.

Een ander woord is 'achter!' Hiermee kan de komst van achteropkomend verkeer worden aangegeven. 'Voor!' roep je als je aan de rechterkant van de weg iets inhaalt. Iemand op een gewone fiets bijvoorbeeld die dezelfde kant uit rijdt. En als laatste is het natuurlijk gebruikelijk om wanneer je een tractor in het weiland of op de weg ziet, dat je dan heel hard “Trekker!” roept. Maar dat is logisch.