Fietsen in de kou. Pas op voor schade aan de huid

Koud weer brengt een unieke reeks huidproblemen met zich mee. Van zonnevlekken tot schrale lippen en windbrand: zo pak je de meest voorkomende winterse huidproblemen aan.

Winterkou en je huid

Of je nu het hele jaar door fietst of alleen af en toe in de winter de fiets pakt: het koude seizoen kan flink inhakken op je huid. Kou, wind en droge lucht tasten de natuurlijke vetlaag aan, terwijl zon en UV-straling ook in de winter schade veroorzaken.

Huidverzorging is daarom niet iets om pas na een rit aan te denken. Regelmatige bescherming en hydratatie voorkomen veel ellende en houden je huid gezond, ook tijdens lange, koude ritten.

1. Koortslip en gebarsten lippen

Koortslippen – kleine, pijnlijke blaasjes op of rond de lippen – kunnen ontstaan door een combinatie van kou, wind en zon. Gebarsten of schrale lippen komen nog vaker voor.

Preventie: Gebruik een lippenbalsem met minimaal beschermingsfactor 30 en breng die regelmatig opnieuw aan. Dat voorkomt uitdroging en verbranding door zon en wind. Ook binnenshuis helpt regelmatig smeren, want verwarming maakt de lucht droog.

Behandeling: Een koortslip is te behandelen met antivirale crème of medicatie. Wie er vaak last van heeft, kan preventief medicatie gebruiken. Worden droge lippen langdurig genegeerd, dan kan de huid beschadigen, wat op latere leeftijd lastig te behandelen is.

2. Windburn

Windburn is een irritatie aan de huid door langdurige blootstelling aan harde wind en zorgt voor een rode, pijnlijke huid die extra gevoelig is voor zonlicht. Vooral op open stukken gezicht kan dit snel optreden.

Preventie: Breng vóór de rit een beschermende laag aan met een barrièrecrème zoals Vaseline, Aquaphor of een dikkere crème als CeraVe. Ook het dragen van winddichte accessoires – een balaclava, hoofdband of skull cap – helpt om de huid te beschermen.

Behandeling: Na een rit helpt een dikke vochtinbrengende crème met ingrediënten zoals hyaluronzuur, glycerine en ceramiden. In extreme kou kan een vettige zalf (zoals CeraVe Healing Ointment of Vaseline Repairing Jelly) de huid helpen herstellen. Vermijd tijdens het herstel irriterende producten zoals anti-agingcrèmes of aftershave.

3. Zadelpijn en schuurplekken

Door extra lagen kleding en langere ritten in kou en vocht ontstaan sneller schuurplekken of zelfs zadelpijn. De combinatie van wrijving, zweet en dikke winterkleding kan de huid flink irriteren.

Preventie: Gebruik een chamoiscrème (zoals Chamois Butt’r of Assos Chamois Crème) om wrijving te verminderen. Vermijd ondergoed onder je bibshorts en draag goed passende, ademende fietskleding met een kwaliteitszeem. Was je kleding na elke rit om bacteriegroei te voorkomen.

Behandeling: Geef je huid rust en houd het getroffen gebied schoon. Was na het fietsen direct en trek droge, schone kleding aan. Ernstige of ontstoken plekken kunnen antibiotische behandeling nodig hebben.

4. Perniones (winterhanden en -tenen)

Perniones, ook wel winterhanden of -tenen genoemd, ontstaan wanneer kleine bloedvaten ontstoken raken door kou. Dat veroorzaakt jeuk, roodheid, zwelling en soms blaren.

Preventie: Draag waterdichte, ademende en goed geïsoleerde handschoenen of overschoenen. Kies op basis van de gevoelstemperatuur de juiste dikte. Vermijd zweten: vocht in handschoenen of schoenen verergert de klachten. Bij ernstige of terugkerende klachten kunnen medicijnen worden voorgeschreven die de doorbloeding stimuleren.

Behandeling: Opwarming in warm water (ongeveer 30 minuten) helpt om de bloedvaten te ontspannen. Raadpleeg een arts bij hevige pijn of blaren.

5. Droge huid

Kou, wind en droge binnenlucht kunnen de huid trekkerig, schilferig of geïrriteerd maken.

Preventie: Gebruik een zonnebrandcrème met hydraterende werking. Zo bescherm je de huid tegelijk tegen UV-straling en uitdroging.

Behandeling: Gebruik milde verzorgingsproducten zonder alcohol of parfum en smeer direct na het douchen. Dep de huid droog in plaats van te wrijven. Producten met glycerine, hyaluronzuur of ceramiden helpen om vocht vast te houden. Bij eczeem kan een corticosteroïdecrème nodig zijn.

6. Bevriezing (frostbite)

Bevriezing treedt op als de huidtemperatuur te laag wordt en de bloedvaten in handen, voeten, neus of oren samentrekken.

Preventie: Bedek alle blootgestelde huid en draag warme, goed passende handschoenen, sokken en overschoenen. Vermijd te strakke schoenen, want die beperken de doorbloeding. Drink voldoende water: uitdroging verhoogt de kans op bevriezing.

Behandeling: Bij lichte bevriezing (frostnip) wordt de huid wit en gevoelloos. Ga direct naar binnen en warm rustig op. Bij blaren of aanhoudende gevoelloosheid is medische behandeling nodig. Vermijd herhaald afkoelen en opwarmen, want dat verergert de schade.

7. Zonnebrand en huidveroudering

Ook in de winter kan de zon schade aanrichten, zeker bij weerkaatsing door sneeuw of bij ritten op hoogte. UV-straling dringt door wolken heen en veroorzaakt zowel verbranding als vroegtijdige huidveroudering.

Preventie: Gebruik een zonnebrand met beschermingsfactor 30 tot 50, zoals La Roche-Posay Anthelios, Eucerin Sun Gel-Cream of CeraVe Mineral Sunscreen. Breng royaal aan op het hele gezicht, achter de oren, op kale plekken en de achterkant van de benen. Herhaal elke twee uur, en vaker bij zweten.

Behandeling: Bij verbranding helpt een verkoelende, hydraterende crème met aloë vera of soja. Laat eventuele blaren met rust om infecties te voorkomen.

Tot slot

Fietsen in de winter vraagt niet alleen om warme kleding en goede verlichting, maar ook om bewuste huidverzorging.
Met wat voorbereiding en de juiste producten voorkom je pijnlijke en langdurige problemen – zodat je huid net zo sterk blijft als je benen.

Dit artikel verscheen eerder op Bicycling.com door Morgan Tilton.