Jules Hesters: 'Een drone boven het peloton raakt de ziel van de sport'

Jules Hesters verloor vorige week op het WK baanwielrennen in Chili een bronzen medaille na een jurybeslissing. Een gesprek over menselijke oordelen, rennerscultuur en de grenzen van technologie.

De glimlach is er nog steeds. Ook al kostte een diskwalificatie hem vorige week een WK-medaille, Jules Hesters straalt geen bitterheid uit. Als we hem spreken tijdens de driedaagse van Londen, blijkt de 26-jarige baanrenner juist een genuanceerd denker over de rol van de jury in de wielersport.

"Ik heb veel respect voor de jury," begint Hesters. "Die doen hun job met dezelfde passie als dat ik de sport beoefen. Maar net als ik in koers mijn fouten soms maak, zullen zij dat soms ook doen. Dat is het mooie en kwetsbare van de sport."

De kloof tussen zien en voelen

Het raakt aan iets essentieels: de spanning tussen wat een camera registreert en wat renners in het heetst van de strijd ervaren. "We rijden met 70 kilometer per uur schouder aan schouder. Door de krachten maakt iemand een beweging die van buitenaf heel extreem lijkt, maar door de renners zelf veel milder wordt ervaren. Wat een ervaren coureur kan beoordelen als een 'vette move' kan door de jury als overtreding worden gezien."

Die kloof roept vragen op. In een tijd waarin technologie steeds meer terrein wint, ligt de vraag voor de hand: moet de computer de menselijke jury vervangen?

Hesters schudt resoluut zijn hoofd. "Er zijn natuurlijk al camerabeelden waar de jury naar kijkt, maar dan nog zijn zij niet de renners in koers." Dat camerabeelden al worden gebruikt, illustreert dat mens en machine elkaar al aanvullen. Computers maken andere fouten dan mensen – waar een jurylid iets kan missen, registreert een camera alles. Maar die schijnbare objectiviteit is bedrieglijk.

"De technologie kan helpen om dingen te zien die je anders mist," erkent Hesters. "Maar de camera voelt niet de krachten en kent niet het verschil tussen een gevaarlijke actie en een die er spectaculair uitziet maar voor renners normaal aanvoelt."

En wat als een drone met kunstmatige intelligentie constant het peloton in de gaten zou houden? "Dat zou ik niet oké vinden. Met een drone boven het peloton wordt het een soort Prison Break en beïnvloed je de ziel van de sport, die juist heel mooi open, van het volk en soms onvoorspelbaar is."

Groei en verantwoordelijkheid

Ontwikkeling, dat is het sleutelwoord in Hesters' verhaal. "Als jonge renner reed ik veel meer op het randje, veel duwen en trekken en kleine gaatjes induiken. Maar ik ben nu ook steeds verder gegroeid en maak nu vaak genoeg de keuze een 'move' niet te doen omdat ik dat niet per se meer nodig heb."

Die persoonlijke groei ziet hij als onderdeel van een bredere cultuurontwikkeling. "Je ontwikkelt jezelf als renner naar een steeds verantwoordelijkere rol en dat kan verder doorstralen naar een veiligere rijderscultuur in het peloton. Daar moet je vanuit gaan."

Waar Hesters wél voor pleit, is meer dialoog. "Juist bij situaties waar meerdere partijen betrokken zijn, moeten de stem van de coach en de renner zelf gehoord worden. In veel gevallen heeft de jury reeds besloten zonder dialoog." En misschien is dat wel precies waar technologie tekortschiet: een computer kan registreren en meten, maar kan niet luisteren.

De menselijke maat

Over beslissingen achteraf is Hesters duidelijk: "Er moeten correcte beslissingen ter plaatse genomen worden. Daar moeten bepaalde protocollen voor opgesteld worden om ter plaatse tot een consensus te komen en indien nodig de podiumceremonie zo lang uitstellen als nodig om een eerlijke beslissing te maken. Want je kunt een atleet zijn podiumceremonie niet zomaar afnemen. Als later blijkt dat hij er alsnog recht op had, is dat moment voorgoed verloren. Die hele beleving van een medaille winnen op een kampioenschap, die krijg je niet meer terug."

Het is de paradox van de moderne sport: we willen rechtvaardigheid, maar verliezen daarbij soms de spontaniteit. We willen perfectie, maar vergeten dat imperfectie – van renners én jury – deel uitmaakt van wat sport menselijk maakt.

Jules Hesters verloor een medaille door een jurybeslissing, maar verloor niet zijn geloof in het systeem. Zijn verhaal is een pleidooi voor behoud van de menselijke maat in een steeds technische wordende sportwereld.

"De ziel van de sport," noemt hij het. Die ziel is kwetsbaar, soms frustrerend onvoorspelbaar, maar ook authentiek. Een drone kan veel registreren, maar zal nooit voelen wat het betekent om schouder aan schouder te rijden met 70 kilometer per uur.

Misschien is dat de les: technologie en mens kunnen elkaar aanvullen, maar alleen als de technologie dient en niet dicteert. Soms moeten we de onvolmaaktheid omarmen – en vertrouwen op de groeiende volwassenheid van renners en jury. Samen.